Propolis staat bekend als natuurlijk antibioticum. De belangrijkste inhoudsstoffen zijn dan ook de stoffen die antibiotisch werken. Bijen maken propolis uit hars van voornamelijk bomen. Het is in de bijenkast het beschermingsmechanisme tegen bacteriën, schimmels, virussen, tocht en vocht. Met propolis dichten bijen de kieren van de bijenkast om zichzelf te beschermen tegen de invloeden van buiten. Ook bedekken ze de celwanden, en dan vooral die van het broednest, met een dun laagje propolis. Propolis wordt daarnaast gebruikt rond het vlieggat van de bijenkast, zodat bijen die buiten zijn geweest om nectar, honingdauw, pollen of water te halen bij terugkomst direct gedesinfecteerd worden.
Bijen uit verschillende landen maken onder invloed van hun omgevingsfactoren andere soorten propolis met een andere samenstelling en (eventueel) een andere kleur. Hierdoor is standaardisatie van propolis erg moeilijk. Wel worden er binnen de apitherapeutischeliteratuur 3 verschillende soorten gedefinieerd: (Europese) bruine propolis, (Braziliaanse) groene propolis en (Braziliaanse/ Cubaanse) rode propolis. De functie van propolis in de bijenkast is echter wel overal ter wereld gelijk, waardoor de werking van de verschillende soorten in ons menselijk lichaam in grote lijnen ook altijd hetzelfde is.
Winning
Bijen dichten in de bijenkast ieder gaatje en naadje af met propolis. Wanneer een imker met zijn bijenvolken werkt om te controleren of ze gezond zijn,voldoende te eten hebben of dat de koningin voldoende eieren legt, dan komt deze dus altijd in aanraking met propolis. Deze propolis kan de imker verzamelen en eventueel verder verwerken. Deze manier van verzamelen is niet bepaald professioneel te noemen en geeft bovendien weinig inzicht in de kwaliteit van de propolis en dan met name op het gebied van contaminatie en vervuiling.
Daarnaast verzamelen sommige imkers ook gericht propolis. Dit wordt gedaan met een speciaal propolisrooster. Het propolisrooster wordt boven het bijenvolk in de kast geplaatst, waarna de bijen het rooster volledig gaan dichten. Hierna wordt het rooster uit de kast gehaald en wordt de propolis (meestal van te voren bevroren) uit het rooster gehaald en verder verwerkt.
Inhoudsstoffen
Er wordt druk onderzoek gedaan naar de verschillende inhoudsstoffen van propolis en iedere keer worden er ook weer nieuwe inhoudsstoffen gevonden. Ook varieert de samenstelling naar gelang de plaats waar het bijenvolk staat en het seizoen. De hoofdstoffen van propolis zijn echter als volgt.
| Harsen | 50-55% |
| Was | 30-40% |
| Overig | 5-20% |
Onder de overige stoffen vallen met name mineralen en sporenelementen (waaronder chroom, ijzer, kobalt, koper, mangaan, nikkel, silicium en strontium), vitaminen, vluchtige geurstoffen (etherische olie), organische zuren (waaronder salicylzuur), enzymen, polyfenolen (waaronder quercetine) en suikers.
Eigenschappen
Propolis heeft brede en sterkeantibacteriële, antivirale en antifungale (antischimmel) eigenschappen. Propolis werkt hierdoor antiseptisch en ontstekingsremmend en vermindert dus het risico op bacteriële-, virale- en schimmelinfecties. Hierdoor wordt de werking ook wel antibiotisch genoemd. Daarnaast is propolis antioxidant, licht pijnstillend, ontgiftend (voert zware metalen af, mits de propolis niet door omgevingsfactoren al hiermee is belast), ontslakkend, immuniteitstimulerend, afweersysteem ondersteunend/ modulerend, celregeneratie bevorderend, bevorderend op de wondgenezing,pijnstillend, waterafdrijvend, bloeddrukverlagend en versterkend op de bloedvatenenbeschermend tegen radioactieve straling. Ook lijkt propolis de vruchtbaarheid van mannen te bevorderen.
De verschillende propolissoorten worden verder onderzocht bij het inzetten tegen verschillende kankersoorten. Het resultaat van dit soort wetenschappelijkestudies is tot nu toe erg goed; in de zin dat propolis vaak in staat is de alsmaar delende kankercellen tot celdood (apoptose) aan te zetten. Het feit dat propolis niet te standaardiseren is, maakt het echter voor de huidige reguliere geneeskunde moeilijk inzetbaar als geneesmiddel danwel voor de farmaceutische industrie rendabel medicijn.
Bereidingen
Propolis kan worden verwerkt in zalf, capsules, zetpillen (zowel rectaal als vaginaal), pillen, tinctuur, neusspray, mondspray, tandpasta, shampoo en crème.
Toepassingen
Er zijn diverse toepassingsmogelijkheden voor propolis, bijvoorbeeld bij problemen van de:
- huid (uitslag van welke aard dan ook, etterende wonden, brandwonden, ontstekingen, infecties, wratten), postoperatieve wondcomplicaties, ..),
- luchtwegen (ontstekingen, infecties, allergieën; zowel inwendig als in de vorm van verdamping, bijvoorbeeld door middel van propolair of een harsenbrander),
- spijsvertering (infecties, ontstekingen, lever- en galklachten, ontgiften),
- urinewegen (infecties, ontstekingen)
- geslachtsorganen (vaginale infecties, schimmelinfecties, vruchtbaarheid bevorderend)
- bloedvaten (ondersteunend bij bloedvat en doorbloedingsproblemen),
- verzwakt immuunsysteem (versterkend tijdens en na ziekte, allergieën).
Daarnaast kan propolis aanvullend worden ingezet bij radiotherapie omdat het beschermt tegen radioactiviteit. Ook kan propolis tijdens chemotherapie worden ingezet, onder andere om bijvoorbeeld schimmelinfecties (candida) tegen te gaan.
Waarschuwing
Net as bij ieder bijenproduct kunnen allergische reacties voorkomen. De informatie op deze website is puur informatie. Wilt u zelf aan de slag met bijenproducten dan adviseren wij u zich hier uitvoerig over te laten informeren. Bij gezondheidsklachten is een vakkundig en persoonlijk natuurgeneeskundig advies onontbeerlijk.
Propolis kopen
Wil je propolis kopen? Bekijk ons assortiment aan producten met propolis in onze webshop.
Meer weten over propolis?
Meer weten over propolis? Volg de propolis workshop!
